ÖTV Muafiyetli Otomobil Alımı-Satımı ve Miras Kalması Halinde İzlenecek Yol

ötv muafiyetli otomobil alım satım

Yasal düzenleme gereği %90 üzerinde engeli bulunan kişilerin toplumsal hayata karışmaları amacıyla engelli bireylerin otomobil alımları ÖTV ödemesinden istisna tutulmaktadır. Yasal düzenleme gereği getirilen bahse konu vergi istisnası sosyal devlet ilkesinin gereği olup devletimize yakışır bir yaklaşımdır. Ancak mezkur konu hukuki açıdan karmaşık bir hal almış olup otomobil galerilerinin otomobil satmak amacıyla izlediği politikalar nedeniyle birçok yanlış bilgi yayılmıştır.

Öncelikle akıl sağlığı nedeniyle engelli sayılan kişiler adına ÖTV muafiyetli otomobil alımı yapabilmek için Sulh Hukuk Mahkemesi'ne başvuru yapmak gerekmektedir. Mahkeme uygun gördüğü takdirde engelli kişiyi kısıtlayarak vasi tayin etmektedir. ÖTV muafiyetli otomobil alımı sırasında işlemleri takip edecek kişinin veya engellinin bakımını üstlenen kişinin vasi olabilmesi için başvurunun kendisi tarafından yapılması önemlidir. Ancak vasinin kim olacağının belirlenmesi açısından Mahkeme takdir yetkisini haiz olup kısıtlının menfaati ön planda tutulacaktır. Vasi atamasının gerçekleşmesi ve kesinleşmesi akabinde ÖTV muafiyetli otomobil alımı için mezkur kararın, kesinleşme şerhinin ve engel raporunun asıllarının bayiye götürülmesi gereklidir.

Alımı yapılabilecek ÖTV muafiyetli otomobillere ilişkin motor gücü ve fiyat sınırları mevcuttur. Bu hususta güncel bilgiyi ilgili kanundan takip etmek de fayda bulunmaktadır.

Vasi mahkemeden izin veya onay almaksızın kısıtlanan bireyin mal varlığı aktifini artıracak her türlü işlemi yapabilir. Ancak mal varlığında eksilmeye neden olacak ya da borçlanma içeren işlemler yalnızca Mahkemenin izniyle yapılabilecektir. Özetle otomobil alırken tanınan özgürlük otomobili satarken tanınmamaktadır. Elbette anlattığımız bu süreç ruhsal rahatsızlıklar nedeniyle iradesi bulunmayan kısıtlı kişiler için geçerlidir. Fiziksel engeli bulunan ancak iradesi yerinde olan kişiler doğrudan otomobil seçimini, alım ve satım işlemlerini kendi yapabileceği gibi işlemlerini takip açısından kolaylık sağlaması adına vasi ataması yapılmışsa mezkur işlemleri kendi rızası doğrultusunda vasisi veya vekili ile de yapabilecektir.

ÖTV muafiyetli otomobil alırken mezkur ÖTV muafiyetli otomobil üzerinde sicilde rehin uygulayarak kredi sağlanması durumlarında mezkur işlem borçlandırıcı nitelik içerdiğinden ruhsal rahatsızlık nedeniyle kısıtlanan kişilerin vasisi bu hususta mahkemeden izin almalıdır. Aksi takdirde vasinin sorumluluğu doğabilecektir.

Peki ÖTV muafiyetli otomobili kim kullanabilir? Bu hususta engelli bireyin yakın akrabalarının kullanımı halinde uygulamada bir sorun yaşanmamaktadır. Ancak ÖTV muafiyetli otomobillerin kiralanması veya engelli bireyle hiç bir organik bağı bulunmayan kişilerce kullanılması halinde idari para cezası uygulanması durumu söz konusu olmakla birlikte vasi olarak tayin edilen kişinin hukuki ve cezai sorumluluğu doğacaktır.

ÖTV muafiyetli otomobilin ruhsatında satış kısıtlaması olduğu hususunda ibare yer almaktadır. Otomobilin alındığı tarihten 5 yıl geçmedikçe mezkur otomobilin satılması ancak ilgili vergi dairesine muafiyet sağlanan ÖTV'nin ödenmesi ve borcu yoktur yazısı alınması ile mümkün olabilmektedir. Aksi durumda 5 yılı tamamlamamış otomobillerin hukuken devri mümkün değildir.

Peki ÖTV muafiyetli otomobil 5 yılını doldurmadan engelli kişi vefat ederse bu durumda miras kalan otomobilin miras paylaşımı sırasındaki durumu nedir?

Bu husus uygulamada çok karışık içinden çıkılamaz bir hal almıştır. Zira engellinin vefatı ile sağlanan ÖTV muafiyetinin hiçbir bağlantısı bulunmamaktadır. ÖTV muafiyetli otomobil her ihtimalde ÖTV'si ödenmeksizin engellinin sağlığında ya da ölümünden sonra 5 yıl tamamlanmadığı sürece devredilemez.

Bu durumun istisnası bulunmaktadır ki bu istisnayı da sizlere izah etmek isteriz:

• ÖTV muafiyetli otomobil 5 yılını doldurmamışsa

• Mezkur otomobilin adına kayıtlı olduğu engelli birey vefat etmiş ve miras açılmışsa;

Miras kalan mallar arasında yani terekede mezkur ÖTV muafiyetli otomobilin güncel değerine eş değer veya değerinden fazla başkaca mal varlıkları bulunuyorsa paylaşım sırasında otomobilin tek bir mirasçıya özgülenmesi sağlanabilir. İş bu durumun uygulamada sorun teşkil eden kısmı ise mezkur paylaşımın bir ivazlı olmaması hususunda toplanmaktadır.

Hukuki terim kullanmadan anlatmakta ziyaretçilerimizin faydası bulunduğundan örneklendirme yapmakta fayda görmekteyim.

ÖRNEK :Engelli birey vefat ettiğinde malvarlıkları arasında;

• 1 ÖTV muafiyetli otomobil 1.500.000 TL

• 1 daire 1.500.000 TL

Bulunduğunu varsayalım.

Eşit paylara sahip 2 mirasçısının(1/2) olduğunu varsayalım.

Bu durumda taraflar noterde yapacakları miras paylaşımına ilişkin sözleşme ile otomobili bir mirasçı ve daireyi diğer mirasçı devir alacak şekilde paylaşım yapabilirler. Bu durumda paylaşım sözleşmesi ivazlı olmayacaktır. Hukuken ÖTV ödenmeksizin devir mümkün olacaktır.

Ancak mal varlıkları arasında yalnızca otomobilin bulunduğu veya otomobilin değer olarak diğer mal varlığından daha yüksek değere sahip olduğu durumda mirasçılardan biri miras hakkından feragat ederek otomobilin devrini bir diğer mirasçıya bırakamaz bu durumda yapılan paylaşım ivazlı sayılacaktır.

Neticeten devrin yapılamadığı durumda mezkur otomobil, el birliği ile mülkiyetin devam ettiği bir mal varlığı olarak kabul edilecek ve yeni ruhsat iki mirasçının da adının yazdığı şekilde düzenlenecektir.

Fiili olarak otomobilin kim tarafından kullanılacağı ise mirasçıların kararı olup mirasçılardan birinin dahi bu duruma ilişkin kabulünün olmaması halinde başkaca bir uyuşmazlık doğabilecektir. Bu hususta başvurulabilecek yolları izah eden bilgilendirme yazısını ulaşmak için tıklayın.

Miras kalan mallar arasında ÖTV muafiyetli henüz 5 yılını doldurmamış otomobilin bulunması durumundan miras paylaşımı ve devir işlemleri için avukatlık hizmeti almanız hak ve sorumluluklarınızın tespiti açısından önem taşımaktadır. 06.05.2024

Avukat Elif Nur İSBİR

Ayrıntılı bilgi ve danışmanlık hizmeti almak için 05545244927 numaralı telefon numarasından tarafımıza ulaşım sağlayabilirsiniz.